Opublikowano: 13/04/2022

Miesięczny Indeks Koniunktury Polskiego Instytutu Ekonomicznego i Banku Gospodarstwa Krajowego wzrósł w kwietniu 2022 r. do poziomu 108,6 pkt. Jest to wzrost o 6,2 pkt. w porównaniu z marcem i o 11,5 pkt w porównaniu z ubiegłorocznym odczytem kwietniowym. O wyższym poziomie MIK zdecydowały pozytywne zmiany w płynności finansowej firm oraz wzrost wartości bieżącej sprzedaży, a jednocześnie widać utrzymujące się negatywne trendy po stronie inwestycji oraz popytu na nowe towary i usługi – wynika z kwietniowego odczytu MIK. Na nastroje przedsiębiorców pozytywnie mogło wpłynąć zniesienie wszelkich obostrzeń dla biznesu związanych z pandemią COVID-19, natomiast pojawiają się coraz silniejsze wyzwania związane z dostępnością materiałów i surowców, co dodatkowo przekłada się na rosnące ceny dla firm.  

„Na nastroje przedsiębiorców pozytywnie mogło wpłynąć zniesienie wszelkich obostrzeń dla biznesu związanych z pandemią COVID-19. Ale ten ogólnie pozytywny obraz sytuacji polskich firm ma jednak swoje cienie, które mogą sygnalizować możliwość pogorszenia sytuacji przedsiębiorstw w przyszłości. Niepokoi rosnąca, w opinii przedsiębiorców, niedostępność produktów (43 proc. wskazań w kwietniu wobec 34 proc. w marcu), wynikająca z zaburzeń w łańcuchach dostaw. Szczególnie niekorzystna może się ona okazać dla firm produkcyjnych, powodując przestoje produkcji, a także dla budownictwa, ograniczając możliwości realizacji inwestycji w tym sektorze gospodarki. Obawy te wydają się potwierdzać deklaracje przedsiębiorców dotyczące zmian w liczbie nowych zamówień. W kwietniowym badaniu więcej firm produkcyjnych deklarowało spadek liczby nowych zamówień (23 proc.) niż ich wzrost (11 proc.). W firmach budowlanych i w usługach było podobnie (odpowiednio 27 proc. wobec 17 proc. oraz 28 proc. wobec 17 proc.).

Agresja Rosji na Ukrainę przyniosła nowe zagrożenia dla przedsiębiorstw. Można przypuszczać, że przedłużająca się wojna będzie negatywnie wpływać na koniunkturę, wzrost kosztów wytworzenia, łańcuchy dostaw. Natomiast krótkoterminowo widzimy odbicie w wynikach bieżącej sprzedaży, co odczuł pozytywnie sektor handlowy. Nie jest to jednak długoterminowa tendencja, na co sugerują niskie wskazania dotyczące nowych zamówień w firmach” – komentuje Urszula Kłosiewicz-Górecka, analityczka z zespołu Foresightu Gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.

Rosnące koszty wyzwaniem dla firm

„W badaniu MIK w kwietniu poprawiły się oceny produkcji i zamówień w większości ankietowanych przedsiębiorstw, przy jednoczesnym ograniczeniu oczekiwanego tempa wzrostu płac oraz zapotrzebowania na pracowników. Poprawa popytu nastąpiła mimo spadku nastrojów konsumentów będących reakcją na silne wzrosty cen żywności, paliw
i wybuch konfliktu w Ukrainie. Ta nietypowa sytuacja była konsekwencją znaczącego napływu uchodźców i generowanego przez nich dodatkowego popytu. W podziale
na sektory wzrost sprzedaży najwyraźniej widoczny był w handlu i produkcji,
a w mniejszym stopniu w usługach. Wydaje się, że zwyżka sprzedaży najbardziej odczuwalna była w sektorach zajmujących się dystrybucją i produkcją podstawowych dóbr i usług, a w mniejszym stopniu w firmach obsługujących produkcję i sprzedaż dóbr wyższego rzędu.

Silny wzrost cen energii i surowców energetycznych ma wyraźne odzwierciedlenie
w ocenach koniunktury sektora produkcyjnego, przy jednocześnie niewielkim ich wpływie na oceny sytuacji w pozostałych działach gospodarki. Warto zwrócić uwagę
na przedsiębiorstwa budowlane, które zasygnalizowały zwiększenie ograniczeń
w dostępie do surowców, co, naszym zdaniem, jest skutkiem ograniczenia dostaw metali ze wschodu, spowodowanych konfliktem w Ukrainie.

Mimo widocznego spadku nastrojów w sektorze pośrednictwa finansowego, na razie nie widać ich przełożenia na oceny dostępu do finansowania w badaniu MIK. Towarzyszy temu utrzymywanie się wysokich ocen płynności finansowej przy braku informacji o znacznym zwiększeniu aktywności inwestycyjnej wśród przedsiębiorstw” – podsumowuje Konrad Soszyński z Departamentu Badań i Analiz Banku Gospodarstwa Krajowego.

***

Nota metodologiczna

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw
w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny oraz Bank Gospodarstwa Krajowego. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.