Komunikat prasowy

Opublikowano: 09/07/2025

W lipcu MIK wzrósł m/m o 0,4 pkt. do poziomu 98,1 pkt. Jest to trzeci z kolei miesiąc w br., w którym wskaźnik koniunktury jest poniżej poziomu neutralnego (100,0 pkt.), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi wśród przedsiębiorców. Bieżąca wartość MIK jest o 4,8 pkt. niższa niż najwyższa tegoroczna wartość MIK odnotowana w lutym i kwietniu (102,9 pkt.), jednocześnie lipcowy odczyt jest o 1,3 pkt wyższy niż rok temu. Dane pokazują również, że rośnie zapotrzebowanie na pracowników.

Na lipcową wartość MIK poniżej poziomu neutralnego wpłynęła przewaga ocen negatywnych czterech spośród siedmiu komponentów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, mocy produkcyjnych i inwestycji w aktywa materialne i niematerialne. Natomiast poprawiły się m/m wyniki dotyczące komponentów: zatrudnienie, wartość sprzedaży, nowe zamówienia i moce produkcyjne.

Na lipcową wartość MIK poniżej poziomu neutralnego wpłynęła przewaga ocen negatywnych czterech spośród siedmiu komponentów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, mocy produkcyjnych i inwestycji w aktywa materialne i niematerialne. Natomiast poprawiły się m/m wyniki dotyczące komponentów: zatrudnienie, wartość sprzedaży, nowe zamówienia i moce produkcyjne.

Rośnie zapotrzebowanie na nowych pracowników

W lipcowym odczycie wśród siedmiu obserwowanych komponentów MIK odsezonowane wartości trzech (płynność finansowa, wynagrodzenia, zatrudnienie) są powyżej poziomu neutralnego. Płynność finansowa wprawdzie drugi z kolei miesiąc spadła m/m (o 0,9 pkt. do poziomu 118,7 pkt.), ale utrzymuje się pozytywna ocena płynności finansowej przez przedsiębiorców. Połowa badanych firm ocenia płynność finansową jako dostateczną, by zapewnić ciągłość funkcjonowania firmy powyżej trzech miesięcy, a 31 proc. przez 2-3 miesiące.

Lipcowa wartość wskaźnika dla wynagrodzeń również nieznacznie spadła m/m (o 1,6 pkt. do poziomu 110,1 pkt.). Zdecydowana większość firm (91 proc.) deklaruje utrzymanie poziomu wynagrodzeń pracowników przez najbliższe trzy miesiące, a 7 proc. firm chce je podnieść. Z kolei wartość komponentu zatrudnienie wzrosła m/m (o 14,7 pkt. do poziomu 106,8 pkt.) i po trzech miesiącach spadku jest znowu powyżej poziomu neutralnego. Mimo wysokich kosztów pracowniczych i problemów ze znalezieniem pracowników o odpowiednich kompetencjach, firmy planują zwiększać zatrudnienie w najbliższych trzech miesiącach. Jest to też zapewne wynik sezonowego wzrostu zapotrzebowania na pracowników. Wskaźnik wartości sprzedaży wzrósł m/m o 5,1 pkt. do poziomu 85,3 pkt., ale ciągle pozostaje poniżej poziomu neutralnego. Nieznacznie wzrósł m/m wskaźnik liczby nowych zamówień (o 0,1 pkt. do poziomu 86,5 pkt.), który również pozostaje poniżej poziomu neutralnego. Wartość wskaźnika dla komponentu moce produkcyjne wzrosła m/m (o 2,2 pkt. do poziomu 93,3 pkt.). Jest poniżej poziomu neutralnego, co wskazuje, że przy posiadanym portfelu zamówień przeważają przedsiębiorstwa ze zbyt dużymi mocami produkcyjnymi nad firmami ze zbyt małymi mocami. Zwraca uwagę komponent inwestycje w aktywa materialne lub niematerialne, którego wartość spadła m/m (o 16,9 pkt. do poziomu 85,7 pkt.), po tym jak w czerwcu br. (po raz pierwszy w historii badania) przekroczyła poziom neutralny. O spadku wydatków na inwestycje w bieżącym odczycie zadecydowały przede wszystkim małe firmy oraz przedsiębiorstwa z sekcji inne usługi i handel, z których większość (odpowiednio: 72 proc., 68 proc., 66 proc.) nie inwestowała w ostatnich trzech miesiącach.

„Sytuacja firm po stronie przychodowej jest trudna – zarówno sprzedaż, jak i nowe zamówienia pozostają poniżej poziomów neutralnych. Jest to potwierdzeniem, że obecnie większym wyzwaniem dla firm jest słaby popyt (również zagraniczny) aniżeli presja kosztowa. Nadzieją na poprawę koniunktury może być komponent inwestycyjny. I chociaż po jego rekordowym odczycie w ubiegłym miesiącu nastąpiła korekta, to dane NBP obrazują wzrost akcji kredytowej na cele inwestycyjne. Dalszym procesom powinno sprzyjać obniżenie stóp procentowych oraz napływ środków z KPO. Kluczowe jest pytanie, czy ożywienie obejmie sektor MŚP. Według naszych badań wprawdzie obecnie inwestuje 57 proc. dużych firm, ale aż 72 proc. małych nie inwestowało w ostatnich trzech miesiącach. Warto pamiętać, że duże przedsiębiorstwa stanowią zaledwie 0,2 proc. ogółu firm w Polsce.” – zauważa Andrzej Kubisiak.

Pozytywne nastroje głównie wśród średnich i dużych przedsiębiorstw

Lipcowy pomiar MIK obrazuje przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi wśród mikro- (89,9 pkt.) i małych (87,3 pkt.) przedsiębiorstw. W dużych firmach (103,8 pkt.) przeważają pozytywne nastroje, mimo odnotowanego spadku m/m o 4,9 pkt. Spadek m/m wartości MIK odnotowaliśmy również wśród mikro- i małych firm (odpowiednio o 1,3 pkt. i 4,8 pkt.). Jedynie średnie przedsiębiorstwa zanotowały wzrost m/m wartości MIK o 6 pkt. i osiągnęły poziom neutralny (100 pkt.), co oznacza równowagę między nastrojami pozytywnymi a negatywnymi.

Utrzymująca się przewaga nastrojów pozytywnych wśród dużych firm to przede wszystkim efekt ich pozytywnej samooceny płynności finansowej – 66 proc. z nich deklaruje możliwość funkcjonowania przez ponad 3 miesiące. Na spadek wartości MIK w tej grupie wpłynął spadek sprzedaży i zbyt duże moce produkcyjne przy posiadanym portfelu zamówień. Na wzrost wartości MIK w średnich przedsiębiorstwach wpłynęły m.in. dobra samoocena płynności finansowej oraz przewaga firm deklarujących wzrost liczby nowych zamówień nad firmami notującymi spadki (15 proc. wobec 12 proc.). Jednocześnie niski poziom inwestycji w aktywa materialne i niematerialne (39 proc. inwestujących) oraz posiadane zbyt duże moce produkcyjne w tej grupie nie pozwoliły przekroczyć poziomu neutralnego.

Niedostępność pracowników bardziej doskwiera firmom niż ceny energii

W lipcu głównymi barierami utrudniającymi firmom działalność nadal są koszty pracownicze i niepewność sytuacji gospodarczej. W pierwszej trójce po raz pierwszy znalazła się też jednak niedostępność pracowników (wskazuje na nią 51 proc. firm, więcej o 4 pkt. proc. m/m). Mniej firm niż miesiąc wcześniej narzeka na ceny energii (50 proc.; spadek m/m o 3 pkt. proc.) i zatory płatnicze (46 proc.; spadek m/m o 1 pkt proc.). Nieco więcej firm skarży się na rosnące koszty finansowania (29 proc.; wzrost m/m o 1 pkt. proc.) i niedostępność produktów (20 proc.; wzrost m/m o 3 pkt. proc.).

„Drugą połowę 2025 r. firmy rozpoczynają z przewagą nastrojów negatywnych, mimo iż średni wynik MIK w I półroczu utrzymał się powyżej poziomu neutralnego (100 pkt.), a lipcowy odczyt jest o 1,3 pkt. wyższy niż rok temu. Dane obrazują sezonowy wzrost popytu na pracowników, zwłaszcza w budownictwie, jednak problemem pozostaje ograniczona podaż siły roboczej. Po raz pierwszy od półtora roku ponad połowa firm wskazuje na trudności rekrutacyjne, a niedobory pracowników są dziś większą barierą prowadzenia działalności niż koszty energii.” – zauważa Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora PIE.

***

Nota metodologiczna

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think-tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, klimat i energia, gospodarka światowa, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa, ekonomia behawioralna oraz zrównoważony rozwój. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl