Połowa polskich miast zainwestuje w usługi cyfrowe dla mieszkańców

Opublikowano: 09/03/2021
Pandemia osłabiła polskie ośrodki miejskie, ale jednocześnie wyzwoliła w nich chęć do inwestycji. W 79 proc. spośród 522 przebadanych miast pogorszyła się sytuacja finansowa. W 80 proc. ośrodków gorzej funkcjonują ośrodki kultury, a w niemal ¾ – ośrodki sportu i rekreacji.
Prawie połowa (47 proc.) miast doświadczyła spadku w obszarze warunków prowadzenia biznesu, a 44 proc. wskazuje na pogorszenie sytuacji bytowej mieszkańców. Jednocześnie, w związku z sytuacją pandemiczną miasta implementują działania zaradcze – w 26 proc. z nich odnotowano poprawę bezpieczeństwa sanitarnego, zaś niemal połowa miast (45 proc.) zapowiada inwestycje w cyfryzację usług społecznych. To wnioski płynące z przygotowanego przez Polski Instytut Ekonomiczny raportu „Polskie miasta w czasach pandemii”.
Raport stanowi podsumowanie wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród 522 polskich miast (co stanowi 55 proc. wszystkich miast w Polsce). Badane ośrodki cechują się zróżnicowaną charakterystyką, znalazły się wśród nich zarówno ośrodki lokalne wielofunkcyjne, ośrodki ponadlokalne, jak i miasta aglomeracyjne oraz miasta rdzeniowe metropolii. Na podstawie danych przekazanych przez przedstawicieli miast i pracowników urzędów miejskich oraz stworzonej przez analityków PIE zmiennej obejmującej sytuację finansową i ekonomiczną miast, warunki życia mieszkańców, lokalny rynek pracy, funkcjonowanie przedsiębiorstw, otoczenie biznesu oraz aktywność organizacji społecznych w miastach, wyróżniono cztery klasy miast: o bardzo złej, złej, dobrej i bardzo dobrej sytuacji społeczno-gospodarczej. Połowa ośrodków została zaliczona do grupy charakteryzującej się złą sytuacją, zaś 27 proc. miast cechuje się dobrą sytuacją. W bardzo złej sytuacji jest co dziesiąte badane miasto, z kolei w bardzo dobrej znajduje się 13 proc. z nich.
Skutki finansowe i gospodarcze pandemii COVID-19 okazały się dla polskich miast bardzo dotkliwe. Ogromna większość z nich doświadczyła pogorszenia sytuacji budżetowej, ¼ planuje zmniejszenie wydatków na kulturę i sport. Z drugiej strony, obserwujemy chęć zbudowania odporności poprzez inwestycje. Jednak realizacja ambitnych planów inwestycyjnych wiąże się z zadłużeniem, 36 proc. miast planuje je zwiększyć w 2021 r. Warto zauważyć, że o zadłużeniu częściej myślą miasta większe oraz te, które przed pandemią znajdowały się w dobrej sytuacji społeczno-gospodarczej. Wśród priorytetów inwestycyjnych znajduje się cyfryzacja. W przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców aż 81 proc. badanych deklaruje wzrost działań w obszarze cyfryzacji swoich usług.
W strategiach mniejszych ośrodków cyfryzacja nie jest aż tak istotna, co z jednej strony może wynikać z węższego zakresu realizowanych przez nie zadań publicznych, a z drugiej pokazuje, że w dłuższym okresie negatywnym skutkiem pandemii może być powiększenie dystansu rozwojowego między ośrodkami bardziej zamożnymi i większymi, a miastami będącymi w gorszym położeniu społeczno-gospodarczym – mówi Katarzyna Dębkowska, kierownik zespołu foresightu gospodarczego Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Pandemia silnie wpłynęła na sytuację miast
Wprawdzie wśród badanych przeważały opinie, że pandemia COVID-19 nie wpłynęła na stan zasobów miasta, to jednak jeżeli chodzi o sytuację finansową, aż 79 proc. z nich doświadczyło pogorszenia. Pandemia uderzyła także w warunki życia mieszkańców, przede wszystkim w funkcjonowanie służby zdrowia, placówek edukacyjnych, ośrodków kultury, sportu i rekreacji, jak również w warunki działalności przedsiębiorstw – 47 proc. miast zgłaszało pogorszenie sytuacji, jeżeli chodzi o prowadzenie biznesu. Co ciekawe, zdecydowanego pogorszenia doświadczyły w większym stopniu miasta powyżej 100 tys. mieszkańców (37 proc.), w następnej kolejności miasta średnie (28 proc.) oraz małe (13 proc.). Szczególne utrudnienia wystąpiły w największych ośrodkach, w których zlokalizowane są firmy turystyczne, gastronomiczne oraz z branży kultury i rozrywki. Jedynym obszarem, w którym sytuacja uległa poprawie jest bezpieczeństwo sanitarne – w tym zakresie polepszenie odnotowano w 26 proc. badanych miast.
Jak zmieni się sytuacja ekonomiczna miast w ciągu 12 najbliższych miesięcy?
2021 rok będzie kluczowy dla miast z perspektywy kształtowania długofalowej odpowiedzi na kryzys pandemiczny i jego następstwa. Głównym wyzwaniem będzie utrzymanie płynności finansowej, wspomaganej w dużej mierze dotacjami, subwencjami oraz instrumentami kredytowymi. Wzrost zadłużenia planuje w najbliższym roku 36 proc. miast, a ponad ¼ z nich jeszcze nie podjęła w tym zakresie decyzji, przy 35 proc. ośrodków deklarujących brak zmian w tym zakresie. Istotnym elementem zwiększania zasobów finansowych w najbliższym czasie będą zewnętrzne środki pomocowe, z których planuje skorzystać 30 proc. miast. 20 proc. miast zamierza zainwestować w poprawę jakości powietrza, a 14 proc. chce zwiększyć strumień inwestycji w infrastrukturę rowerową. 46 proc. miast deklaruje intensyfikację działań w obszarze bezpieczeństwa sanitarnego. Ponadto, w ramach zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego pracowników urzędów, 39 proc. miast zamierza wprowadzić hybrydowy system pracy na wybranych stanowiskach.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank gospodarczy, którego historia sięga 1928 roku. Obszary badawcze Polskiego Instytutu Ekonomicznego to przede wszystkim handel zagraniczny, makroekonomia, energetyka i gospodarka cyfrowa oraz analizy strategiczne dotyczące kluczowych obszarów życia społecznego i publicznego Polski. Instytut zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.
Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl
Kategoria: