Opublikowano: 13/11/2024

W listopadzie Miesięczny Indeks Koniunktury spadł m/m o 1,9 pkt. do poziomu 97,7 pkt. Od czerwca br. MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza utrzymującą się wśród przedsiębiorców przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi. W porównaniu z ubiegłorocznym odczytem listopadowym (104,1 pkt.), który odzwierciedlał przewagę pozytywnych nastrojów wśród przedsiębiorców, obecny poziom MIK jest niższy o 6,4 pkt. Za spadek wskaźnika odpowiadają niższe wskazania w zakresie płynności finansowej firm, malejąca skłonność do podejmowania zatrudnienia i realizacji inwestycji.

O niekorzystnym wyniku MIK w listopadowym odczycie zadecydowały negatywne zmiany w pięciu, na siedem obserwowanych, komponentach MIK (wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, moce produkcyjne, inwestycje). Odczyty dla tych komponentów są poniżej poziomu neutralnego. Wartości wskaźników dla komponentów płynność finansowa i wynagrodzenia są powyżej poziomu neutralnego.

Choć sprzedaż wzrosła, płynność finansowa pogorszyła się

 Niepokoi wynik listopadowego odczytu pięciu komponentów MIK, mających wartości wskaźników poniżej poziomu neutralnego. Najniższą wartość wskaźnika odnotowano dla inwestycji w aktywa materialne lub niematerialne (70,9 pkt.), który spadł m/m o 2,9 pkt. i jest wyższy tylko o 4,8 pkt. od jego wartości najniższej odnotowanej w czerwcu br. (66,1 pkt.). W listopadowym odczycie wskaźnik mocy produkcyjnych wyniósł 95,5 pkt. i spadł m/m o 5,6 pkt. Poniżej poziomu neutralnego są wskaźniki wartości sprzedaży (94,7 pkt.) i nowych zamówień (93,2 pkt.). Wskaźnik wartości sprzedaży wzrósł m/m (o 5,4 pkt.), ale dla wskaźnika nowe zamówienia odnotowaliśmy spadek m/m (o 1,1 pkt.).

Wynagrodzenia to jedyny komponent MIK w listopadowym odczycie, którego wartość jest powyżej poziomu neutralnego (115,4 pkt.) i który wzrósł m/m (o 1,2 pkt.). Wartość powyżej poziomu neutralnego w listopadowym odczycie ma także płynność finansowa firm (112,5 pkt.), przy czym już drugi z kolei miesiąc odnotowaliśmy obniżenie wartości tego komponentu. Wskaźnik MIK dla płynności finansowej spadł m/m o 9 pkt. i jest najniższym odnotowanym w 2024 r.

„W ostatnim kwartale br. widzimy duże zróżnicowanie nastrojów w polskich firmach. Z jednej strony, trendy wskazują na stopniową poprawę strony przychodowej i popytowej, z drugiej zaś wyniki inwestycyjne i słabnąca systematycznie płynność finansowa mogą budzić zaniepokojenie. Jak zwykle w tym okresie pojawiają się plany podwyżek wynagrodzeń, jednak dla 70 proc. firm wysokie koszty pracy stanowią kluczową barierę w prowadzeniu działalności” – zauważa Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora PIE.

Koszty pracownicze i ceny energii najbardziej utrudniają prowadzenie biznesu

Rosnące koszty pracownicze doskwierały większości branż w podobnym stopniu, jedynie firmy handlowe nieco rzadziej wskazywały tę barierę (65 proc. w porównaniu do 71-72 proc. w innych branżach). Przedsiębiorstwa handlowe częściej niż inne narzekały natomiast na niepewność sytuacji gospodarczej (64 proc.) i zatory płatnicze (53 proc.). Firmy produkcyjne częściej skarżyły się na rosnące ceny energii (67 proc.) i niedostępność produktów (25 proc.). W branży budowlanej częściej niż w innych pojawiały się problemy związane z niedostępnością pracowników (60 proc.) i rosnącymi kosztami finansowania zewnętrznego (35 proc.).

„Wyzwaniem dla firm są również ceny energii w przemyśle – aż 2/3 badanych wskazuje na ten czynnik. Zarówno znaczne koszty pracownicze, jak i wysokie ceny energii nie wpływają pozytywnie na rentowność polskich przedsiębiorstw, która w 2024 r. wyraźnie się pogorszyła. To może przekładać się na niską skłonność do kreowania nowych miejsc pracy. W bieżącym odczycie jedynie 9 proc. firm deklaruje plany rekrutacyjne wobec 13 proc. zapowiadających redukcje zatrudnienia.” – dodaje Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora PIE.

***

Nota metodologiczna

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think-tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, handel zagraniczny, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa i ekonomia behawioralna. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl