Opublikowano: 12/04/2023

Miesięczny Indeks Koniunktury wzrósł w kwietniu m/m o 2,3 pkt. do poziomu 96,4 pkt., ale nadal jest poniżej wartości ze stycznia br. (-1,0 pkt.), będącego najwyższym tegorocznym odczytem MIK. Od sierpnia 2022 r. wartość MIK jest poniżej poziomu neutralnego (100,0), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych i odzwierciedla utrzymujące się obawy przedsiębiorców związane z niepewnością warunków gospodarczych, inflacją i wysokimi kosztami działalności gospodarczej. Poziom obecnego MIK jest o 12,2 pkt. niższy od ubiegłorocznego odczytu kwietniowego (108,6 pkt.), który świadczył o wyraźnie pozytywnej ocenie koniunktury w polskiej gospodarce.

„W kwietniu MIK wzrósł m/m o 2,3 pkt. do poziomu 96,4 pkt., co jednak nadal wskazuje na przewagę postaw pesymistycznych. Poziom neutralny, podobnie jak miesiąc temu, przekroczyły trzy komponenty: wynagrodzenia, płynność finansowa oraz zatrudnienie. Warto podkreślić, że w kwietniu m/m wyraźnie poprawiły się nastroje dotyczące wartości sprzedaży oraz nowych zamówień. Indeksy tych komponentów wprawdzie pozostają poniżej progu neutralnego, ale ich wzrost korzystnie wpływa na przyszłe rokowania firm. Lekki optymizm wzmacnia ogólna poprawa koniunktury konsumenckiej. Nastroje pozytywne w kwietniu przeważają tylko wśród firm dużych. W firmach mikro i małych nastroje znacząco się poprawiły m/m, ale nadal pozostają pod kreską. W przekroju branżowym pozytywne nastroje w kwietniu widać w produkcji oraz w usługach. W pozostałych branżach postawy optymistyczne wciąż są w mniejszości. W branży budowlanej, mimo lepszych nastrojów niż w marcu, co zapewne ma związek z rozpoczęciem sezonu budowlanego, próg neutralny nie został przekroczony”– komentuje Katarzyna Zybertowicz, analityczka z zespołu foresightu Gospodarczego PIE.

Niskie nakłady na inwestycje

W kwietniowym odczycie najwyższe wartości wskaźników dotyczą wynagrodzeń (110,5 pkt.), płynności finansowej (108,1 pkt.) i zatrudnienia (103,4 pkt.). O ile wartości dla wynagrodzeń i zatrudnienia nieznacznie wzrosły m/m (odpowiednio: +1,7 pkt. i +1,4 pkt.), to dla płynności finansowej odnotowaliśmy spadek (-10,9 pkt.). Na uwagę zasługuje istotny wzrost m/m wartości wskaźnika sprzedaży (+18,0 pkt.) i nowych zamówień (+8,3 pkt.), które wprawdzie (odpowiednio: od dziewięciu i dziesięciu miesięcy) mają wartość poniżej 100,0 pkt., ale ich wzrosty w odczycie kwietniowym dobrze rokują dla funkcjonowania firm w następnych miesiącach. Nastąpiło natomiast pogorszenie m/m wskaźnika nakładów inwestycyjnych (-4,8 pkt.), który ponownie nie przekroczył poziomu neutralnego.

„Od początku prowadzenia badań MIK (od stycznia 2021 r.) wskaźnik inwestycji nastraja pesymistycznie. Jest to jeden z efektów niepewnej sytuacji gospodarczej politycznej na świecie. Mimo że niepewność towarzyszy funkcjonowaniu firm, nadal jest wskazywana jako najbardziej dokuczliwa bariera prowadzenia biznesu. W kwietniu na drugim miejscu, jako barierę utrudniającą działania, przedsiębiorcy wskazali rosnące koszty pracownicze, a na trzecim rosnące koszty energii.” – komentuje Katarzyna Zybertowicz, analityczka z zespołu foresightu Gospodarczego PIE.

Firmy patrzą z nadzieją na friendshoring

Wojna w Ukrainie stawia zachodnie gospodarki przed koniecznością odejścia od lokowania produkcji w tanich, ale niestabilnych krajach, na rzecz friendshoringu, czyli tworzenia sieci dostawców w ramach współpracujących ze sobą politycznie i militarnie państw. Ponad trzy czwarte badanych przedsiębiorców (76 proc.) uważa, że Polska skorzysta na budowie przez Unię Europejską lub USA nowych łańcuchów dostaw w państwach przyjaznych politycznie. Aż 77 proc. badanych jest przekonanych, że powstanie takich łańcuchów dostaw wzmocni bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. Z kolei, ponad połowa przedsiębiorców uważa, że na tworzeniu nowych łańcuchów dostaw przez UE lub USA w państwach przyjaznych politycznie może skorzystać także ich firma. Z perspektywy samego procesu friendshoringu widać, że 26 proc. badanych firm miało kontakt z inwestorami, którzy w ostatnich trzech latach dywersyfikowali łańcuchy dostaw. Nieco ponad jedna czwarta przedsiębiorstw (27 proc.) planuje uczestniczyć w sieci dostawców w ramach budowy przez UE lub USA nowych łańcuchów dostaw.

„Wśród przedsiębiorców (niezależnie od branży oraz skali prowadzonej działalności) dominuje przekonanie, że Polska skorzysta na friendshoringu. Ponadto, znaczny odsetek ankietowanych wśród dużych podmiotów (42 proc.) sądzi, że ich firma również będzie beneficjentem nowych łańcuchów dostaw. Te wyniki napawają optymizmem, zwłaszcza że prawdopodobnie z tego trendu będzie także korzystać nasz region oraz część rdzenia krajów strefy euro, co zwiększa pozytywne efekty omawianej koncepcji. Należy jednak pamiętać, że cały proces będzie rozłożony na lata i wymaga cierpliwości wszystkich interesariuszy życia gospodarczego.” – wskazuje Marcin Lipka, Ekspert ds. analiz rynków z Departamentu Badań i Analiz BGK.

***

Nota metodologiczna

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny oraz Bank Gospodarstwa Krajowego. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, handel zagraniczny, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa i ekonomia behawioralna. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl