Komunikat prasowy

Opublikowano: 09/09/2025

We wrześniu MIK spadł m/m (o 0,7 pkt.) do poziomu 97,1 pkt. Jest to piąty z kolei miesiąc w br., w którym wskaźnik koniunktury jest poniżej poziomu neutralnego (100,0 pkt.), co oznacza przewagę nastrojów negatywnych nad pozytywnymi wśród przedsiębiorców. Obecny MIK jest o 5,1 pkt. niższy niż najwyższe tegoroczne wartości MIK odnotowane w lutym i kwietniu (102,9 pkt.) i o 0,9 pkt. niższy niż ubiegłoroczny odczyt wrześniowy (98,0 pkt.). Jednocześnie wzrosły poziomy komponentów dotyczących mocy produkcyjnych i liczby nowych zamówień, co może wskazywać na potencjalny wzrost inwestycji w kolejnych miesiącach.

Na wrześniową wartość MIK wpłynęła, podobnie jak w odczycie sierpniowym, przewaga ocen negatywnych w czterech spośród siedmiu komponentów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, mocy produkcyjnych i inwestycji w aktywa materialne i niematerialne. Natomiast od czerwca poprawiają się wyniki m/m dotyczące nowych zamówień.

Na wrześniową wartość MIK wpłynęła, podobnie jak w odczycie sierpniowym, przewaga ocen negatywnych w czterech spośród siedmiu komponentów: wartości sprzedaży, nowych zamówień, mocy produkcyjnych i inwestycji w aktywa materialne i niematerialne. Natomiast od czerwca poprawiają się wyniki m/m dotyczące nowych zamówień.

Nowe zamówienia i moce produkcyjne dają nadzieję na wzrost inwestycji

Wartości trzech komponentów (płynność finansowa, wynagrodzenia, zatrudnienie) są powyżej poziomu neutralnego. Płynność finansowa wprawdzie czwarty z kolei miesiąc spadła m/m (o 5,7 pkt. do poziomu 110,4 pkt.), ale nadal przedsiębiorcy oceniają ją pozytywnie. Ponad połowa badanych firm (54 proc.) ocenia płynność finansową jako dostateczną, by zapewnić ciągłość funkcjonowania firmy powyżej trzech miesięcy, a 30 proc. przez 2-3 miesiące. Z kolei wartość zatrudnienia wzrosła m/m (o 3,4 pkt. do poziomu 106,5 pkt.) i pozostaje powyżej poziomu neutralnego.

Sygnałem ożywienia w przedsiębiorstwach jest rosnący już czwarty miesiąc z rzędu z wskaźnik liczby nowych zamówień (we wrześniu wzrósł on o 2,8 pkt. do poziomu 91,9 pkt.).O 4,3 pkt wzrosła też wartość wskaźnika mocy produkcyjnych m/m (do poziomu 93,4 pkt.). 75 proc. badanych firm oceniało je we wrześniu jako wystarczające, a 14 proc. jako zbyt małe przy rosnącym portfelu zamówień i przewidywanych na najbliższy miesiąc zmianach popytu.

„We wrześniu wzrósł m/m wskaźnik liczby nowych zamówień, już czwarty z kolei miesiąc, choć nadal pozostaje poniżej poziomu neutralnego (91,9 pkt.). Na wzrost m/m nowych zamówień w przemyśle w lipcu (o 0,4 proc.) wskazują też dane GUS. Pozytywnie należy ocenić wzrost wartości wskaźnika dla komponentu moce produkcyjne. Rosnąca liczba nowych zamówień może wywoływać potrzebę posiadania większych mocy produkcyjnych i korzystnie oddziaływać na poziom inwestowania firm. Tym bardziej, że brak środków finansowych nie jest głównym źródłem obecnego ograniczonego inwestowania firm w aktywa materialne i niematerialne.” – komentuje dr Urszula Kłosiewicz-Górecka z Zespołu Foresightu Gospodarczego PIE.

Najlepsze nastroje wśród średnich przedsiębiorców

We wrześniowym pomiarze MIK nastroje pozytywne przeważają nad negatywnymi tylko w średnich przedsiębiorstwach (101,9 pkt., wzrost m/m o 7,7 pkt.). Wzrost wartości MIK w średnich przedsiębiorstwach wynika przede wszystkim z dobrej samooceny sytuacji finansowej. Na poprawę wskaźnika wpłynęła też przewaga firm planujących zatrudnianie i podnoszenie wynagrodzeń nad podmiotami deklarującymi ich redukcje. W dużych firmach odnotowano spadek m/m nastrojów o 5,0 pkt., w efekcie czego nastroje negatywne uzyskały przewagę nad pozytywnymi (99,7 pkt.) – po raz pierwszy od listopada ub.r. W małych (95,4 pkt.) i mikroprzedsiębiorstwach (91,6 pkt.) nastroje negatywne przeważają nad pozytywnymi mimo wzrostu m/m wartości MIK (odpowiednio o 3,0 pkt. i 0,6 pkt.). Spadek nastrojów w dużych firmach jest efektem pogorszenia samooceny sytuacji finansowej – niespełna połowa (48 proc.) z nich deklaruje posiadanie środków finansowych wystarczających na funkcjonowanie ponad 3 miesiące, podczas gdy w sierpniu odsetek ten wynosił 74 proc. Dodatkowo badane duże firmy częściej wskazywały na spadek wartości sprzedaży i liczby nowych zamówień niż na ich wzrost.

Poprawa sytuacji w firmach produkcyjnych i usługowych  

Wrześniowy pomiar MIK wskazuje na przewagę nastrojów pozytywnych nad negatywnymi w firmach produkcyjnych (105,8 pkt., wzrost o 7,8 pkt) oraz usługowych (105,3 pkt., wzrost o 8 pkt). W pozostałych branżach nastroje negatywne przeważają nad pozytywnymi, czemu towarzyszył też spadek wartości MIK. Najniższą wartość zanotowały przedsiębiorstwa z branży TSL (89,7 pkt.; spadek m/m o 14,0 pkt.), nieco wyższą w budownictwie (91,9 pkt.; spadek m/m o 1,2 pkt.) i handlu (95,1 pkt.; spadek m/m o 5,0 pkt.). Wzrost wartości MIK w firmach produkcyjnych jest efektem m.in. poprawy samoceny płynności finansowej – 54 proc. z nich deklaruje posiadanie środków finansowych wystarczających na funkcjonowanie powyżej trzech miesięcy, wobec 44 proc. w sierpniu. Dodatkowo dwukrotnie więcej przedsiębiorców planuje zwiększenie zatrudnienia niż zwolnienia (12 proc. vs. 6 proc.). Na dobrą sytuację w usługach wpłynęła przede wszystkim wysoka samoocena płynności finansowej – 61 proc. badanych deklaruje posiadanie środków pozwalających na funkcjonowanie powyżej trzech miesięcy. Na wzrost wartości wskaźnika wpływa także przewaga firm planujących zwiększenie zatrudnienia oraz wynagrodzeń nad planującymi ich redukcje.

Zmniejsza się dokuczliwość barier prowadzenia biznesu

We wrześniu główną barierą utrudniającą firmom działalność nadal są koszty pracownicze (67 proc.; spadek m/m o 1 pkt. proc.). Wskazania na uciążliwość większości barier są jednak mniejsze niż w zeszłym miesiącu. Najbardziej zmalał udział firm skarżących się na zatory płatnicze (41 proc.; spadek m/m o 9 pkt. proc.), ceny energii (47 proc.; spadek m/m o 6 pkt. proc.) i niepewność sytuacji gospodarczej (52 proc.; spadek m/m o 4 pkt. proc.). Zmniejszył się też udział firm wskazujących na rosnące koszty finansowania (28 proc.; spadek m/m o 3 pkt. proc.) i niedostępność produktów (17 proc.; spadek m/m o 1 pkt. proc.). Nieznacznie więcej firm narzeka na niedostępność pracowników (51 proc.; wzrost m/m o 1 pkt. proc.).

„Utrzymują się pozytywne sygnały dotyczące zatrudnienia i wynagrodzeń w badanych przedsiębiorstwach, mimo że 67 proc. badanych firm uznało wysokie koszty pracownicze za główną barierę utrudniającą działalność. Aż 80 proc. pracodawców planuje utrzymanie poziomu zatrudnienia, a 12 proc. – jego zwiększenie w najbliższych trzech miesiącach. Ponadto, 92 proc. badanych przedsiębiorstw deklaruje utrzymanie poziomu wynagrodzeń pracowników przez najbliższe trzy miesiące, a 6 proc. firm chce je zwiększyć.” – komentuje dr Urszula Kłosiewicz-Górecka.

***

Nota metodologiczna

Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest narzędziem badającym nastroje gospodarcze przedsiębiorstw w Polsce opracowanym przez Polski Instytut Ekonomiczny. MIK powstaje co miesiąc na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK obliczamy na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw w czterech kategoriach wielkościowych i pięciu branżowych. Poziomy MIK przyjmują wartości z przedziału <0;200>, a punkt odniesienia wskaźnika stanowi odczyt 100, który jest poziomem neutralnym.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think-tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, klimat i energia, gospodarka światowa, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa, ekonomia behawioralna oraz zrównoważony rozwój. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl