Opublikowano: 06/12/2021

Z przeprowadzonych przez Polski Instytut Ekonomiczny badań wynika, że polscy przedsiębiorcy zawyżają swoją samoocenę skłonności  do ryzyka. O ile awersję do ryzyka deklaruje 36 proc. przedstawicieli dużych firm i 44 proc. właścicieli mikroprzedsiębiorstw, to w sytuacjach wyboru między mniej a bardziej ryzykowną decyzją bezpieczną opcję wybiera odpowiednio 70 i 82 proc. Co ciekawe, doświadczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej nie tylko nie wpływa pozytywnie na skłonność do podejmowania ryzykownych decyzji, ale wręcz skłania do unikania go, co przyznało aż 41 proc. pytanych. Niska skłonność do podejmowania ryzyka jest związana z niskim poziomem kapitału społecznego i ludzkiego i przejawia się szczególnie w postrzeganiu procesu zatrudniania pracowników jako bardzo ryzykownego, niechęci do współpracy biznesowej z partnerami zewnętrznymi, sceptycyzmie wobec korzystania z finansowania zewnętrznego oraz dystansie wobec instytucji publicznych – wynika z raportu PIE „Skłonność do podejmowania ryzyka jako czynnik rozwoju polskich przedsiębiorstw”.

Na podstawie odpowiedzi respondentów wyodrębniono ciekawy obraz dużych firm. Aż 58 proc. kierownictwa dużych przedsiębiorstw deklaruje że przy podejmowaniu ryzykownych decyzji korzysta z matematycznych narzędzi wspierających proces decyzyjny. Jest to wynik wyższy o 18 pkt. proc. w porównaniu do średnich firm i aż o 31 pkt. proc. w stosunku do mikrofirm. Jednocześnie w dużych firmach odsetek osób decyzyjnych często korzystających ze sformalizowanych kryteriów podejmowania decyzji wyniósł połowę odsetków notowanych średnio wśród pozostałych kategorii przedsiębiorstw – 10 proc. Oznacza to, że duże przedsiębiorstwa w większym stopniu korzystają z intuicji albo w większym stopniu równoważą metody formalne myśleniem intuicyjnym.

Doświadczenie nie zwiększa skłonności do ryzyka

Odpowiedzi respondentów wskazują, że skłonność podejmowania decyzji ryzykownych maleje wraz z rosnącym doświadczeniem w prowadzeniu biznesu. W przypadku mikroprzedsiębiorstw aż 41 proc. respondentów stwierdziło, że wraz z doświadczeniem ich skłonność do podejmowania ryzyka spada (wobec 23 proc. przeciwnych stwierdzeń), a ponad 1/3 respondentów (36 proc.) przyznało, że obecność na rynku nie ma wpływu na ich poziom skłonności do podejmowania decyzji ryzykownych. Największy odsetek respondentów niedostrzegających wpływu swojego doświadczenia biznesowego na swoją skłonność do podejmowania ryzyka widoczny jest u przedstawicieli małych firm (46 proc.), ale aż 36 proc. z nich przyznaje, że skłonność ta zmalała, a jedynie 17 proc., że wzrosła.

Wobec braku zaufania i wysokiej awersji do ryzyka wśród polskich firm, publiczne programy wsparcia mogłyby obejmować m.in. pomoc w identyfikacji wiarygodnych partnerów biznesowych, wzmacnianie kompetencji związanych z zarządzaniem kadrami, animowane na szczeblu lokalnym projekty zachęcające do współpracy i usieciowienia przedsiębiorców, a także upowszechnienie wśród przedsiębiorców sprawdzonych modeli oceny ryzyka decyzji inwestycyjnych – podsumowuje Radosław Zyzik, zastępca kierownika zespołu ekonomii behawioralnej.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, handel zagraniczny, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa i ekonomia behawioralna. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl