Opublikowano: 17/10/2023

Tempo ocieplania się klimatu w Europie od 1980 r. jest dwukrotnie wyższe niż w innych miejscach na świecie. Druga dekada XXI wieku przyniosła 50 procentowy wzrost fali upałów w 10 największych polskich miastach w porównaniu z poprzednim 10-leciem. Rocznie umierało z tego powodu blisko 600 osób w wieku powyżej 60 lat. Upały powodują też wymierne straty ekonomiczne – straty produktywności sięgają nawet 30 proc., a szacunkowa roczna strata PKB Warszawy z tego powodu to około 0,5 proc. Rozwiązaniem jest m.in. zwiększenie zadrzewienia miast co pozwoliłoby obniżyć temperaturę o pół stopnia i zmniejszyć liczbę zgonów. – wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Wpływ zmian klimatu na gospodarkę Polski na przykładzie wybranych miast wojewódzkich”.

Ekonomiczne skutki upałów

Spadek produktywności dotyczy zarówno pracowników fizycznych, jak i szeroko rozumianej pracy biurowej. W związku z tym fale upałów mogą przekładać się na straty produktywności. W godzinach południowych spadek produktywności pracy w miastach sięga nawet 30 proc.

„Szacujemy, że w trakcie rekordowej fali upału w sierpniu 2015 r. (łącznie 13 dni) aglomeracja warszawska traciła 110 mln PLN dziennie ze względu na spadek produktywności osób pracujących w tym regionie. Fala upałów w 2015 r. obniżyła PKB Warszawy o 0,3-0,5 proc. Uwzględniając ocieplenie klimatu i wzrost częstotliwości fal upałów w przyszłości należy oczekiwać większych strat produktywności. Przy braku działań mających na celu ograniczenie ich konsekwencji można przewidywać, że przez 50 najbliższych lat realna wartość strat w samej Warszawie podwoi się.” – podkreśla Jakub Rybacki, p.o. kierownika zespołu strategii PIE.

Prognozy przewidują dalszy wzrost fal upałów

Scenariusz klimatyczny RCP 4.5, opracowany na potrzeby piątego raportu IPCC, zakłada, że w największych polskich miastach liczba dni upalnych zwiększy się blisko o połowę do końca tego wieku. Najwięcej będzie ich w Krakowie i we Wrocławiu (17-18), najmniej w stolicach województw nadmorskich: Szczecinie i Gdańsku (odpowiednio 3,5 i 9). W przypadku pesymistycznego wariantu RCP 8.5, dni z ekstremalnymi upałami będzie 2,5 razy więcej niż obecnie. Kraków i Wrocław pod koniec wieku będą miały średnio blisko 28 takich dni w roku. Brak poprawy jakości życia w miastach, przyczyni się natomiast do podwojenia przeciętnej liczby zgonów związanych z falami upałów w ciągu 50 lat.

Przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych w miastach

Bank Światowy wyróżnia dla główne kierunki adaptacji do zmieniającego się klimatu w miastach: oparte na przyrodzie i na technologii. Działania oparte na przyrodzie obejmują naturalne metody ograniczania skutków upałów np. przez zwiększanie obszarów zielonych, tworzenie nowych zbiorników wodnych. Potencjalne rozwiązania technologiczne dotyczą m.in. wykorzystania specjalnych materiałów ograniczających ciepło.

***

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny z historią sięgającą 1928 roku. Jego obszary badawcze to przede wszystkim makroekonomia, energetyka i klimat, gospodarka światowa, foresight gospodarczy, gospodarka cyfrowa i ekonomia behawioralna. Instytut przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce, z uwzględnieniem sytuacji międzynarodowej.

Kontakt dla mediów:
Ewa Balicka-Sawiak
Rzecznik Prasowy
T: +48 727 427 918
E: ewa.balicka@pie.net.pl