Obwód Kaliningradzki przestaje pełnić rolę węzła transportowego – możliwy tranzyt, ale koniec wzrostu eksportu
14/07/2022
Komisja Europejska 13 lipca wyraziła zgodę na tranzyt kolejowy z Rosji do Obwodu Kaliningradzkiego przez terytorium państw członkowskich. Ma odbywać się pod ścisłą kontrolą, a wielkość tranzytu ma odpowiadać faktycznemu popytowi na towary w miejscu przeznaczenia oraz musi mieścić się w średniej wielkość z ostatnich 3 lat. Nadal zabroniony jest tranzyt drogowy oraz tranzyt towarów o przeznaczeniu militarnym.
Stany Zjednoczone poparły decyzje wydaną przez Komisje Europejską oraz przypomniały, że sankcje są odpowiedzią na brutalny atak Rosji na Ukrainę. Zadowolenie z decyzji KE wyraziło również litewskie MSZ.
Zgodnie z czwartym planem sankcyjnym zatwierdzonym przez państwa członkowskie UE, 18 czerwca Litwa zakazała tranzytu przez swoje terytorium: materiałów budowlanych i stali. Wywołało to sprzeciw Rosji, która zagroziła Litwie możliwością interwencji zbrojnej w celu odblokowania i zapewnienia dostaw do Obwodu Kaliningradzkiego. 11 lipca wszedł piąty pakiet sankcyjny, który zakazuje importu z Rosji, w tym z Obwodu, alkoholu, cementu oraz wyrobów z drewna. Nie były to najważniejsze towary eksportowe regionu, ale odgrywały dużą rolę w tranzycie z i do Rosji. Strona litewska podaje, że towary objęte sankcjami z 18 czerwca i 11 lipca stanowiły łącznie 24 proc. całego tranzytowego ruchu towarowego przewożonego koleją przez Litwę do Kaliningradu.
„Kaliningrad przed inwazją Rosji na Ukrainę zwiększał swoje znaczenie w regionie. Znalazł się na trasie kolejowego Jedwabnego Szlaku, by eksportować produkty z Chin dalej drogą morską – okazało się to opłacalne w czasie pandemii. W styczniu 2022 r. eksport wynosił 218 mln USD, import 652 mln USD, co wpłynęło na ujemny bilans handlowy w wysokości 435 mln USD. Między styczniem 2021 a styczniem 2022 eksport wzrósł o 48,3 mln USD (28,5 proc.) z 169 mln USD do 218 mln USD, podczas gdy import wzrósł o 4,11 mln USD (0,63 proc.) z 648 mln USD do 652 mln USD. Jednak w wyniku inwazji nastąpił spadek przewozów kolejowych 45 proc. w marcu, a przeładunek kontenerowy w portach o 78 proc. r/r.” – mówi Marek Wąsiński, kierownik zespołu gospodarki światowej.
Sankcje Unii Europejskiej uderzają też w produkcję przemysłową, która stanowi około 30 proc. regionalnego PKB obwodu kaliningradzkiego. Od maja największe przedsiębiorstwo przemysłowe Awtotor, które produkowało samochody zachodnich marek zawiesiło działalność z powodu braku podzespołów. Obwód mierzy się też z wysoką inflacją, która w maju 2022 r. wyniosła 17,4 proc.
